عملکرد کلی

سنسور تانکِ باد وظیفه‌اش اندازه‌گیری فشار (و در بعضی طراحی‌ها دما یا سطح مؤثر) در مخزن/مخازن هوای فشردهٔ سیستم ترمز و/یا مخزن تغذیهٔ سیستم‌های جانبی (مثل CTIS، ادبلو یا سیستم تعلیق بادی) است. سیگنال خروجی به یونیت کنترل (ECU / BCM / یا یونیت ABS/EBS) فرستاده می‌شود تا:

• وضعیت ایمنی ترمز را کنترل کند (پایین بودن فشار → اخطار/قطع عملکرد).

• برای مدیریت کمپرسور و مدار shut-off و خشک‌کن (air dryer) تصمیم‌گیری شود.

• در صورت وجود سامانهٔ تنظیم خودکار فشار لاستیک (CTIS/TPMS) یا تعلیق بادی، هوای لازم را تأمین/ایزوله کند.
  (شرح عملکرد و کاربرد انواع سنسورهای فشار در صنایع خودروسازی و ترابی‌ترک توسط سازندگان قطعات تشریح شده). 

اجزای اصلی سنسور و مد مرتبط در خودرو

۱. بدنه و پورت مکانیکی: معمولاً رزوه‌ای (مثلاً M16×1.5) یا فلنج برای نصب روی محفظهٔ تانک یا خط فشار. 
۲. عنصر حسگر (pressure transducer / pressure switch):

• Pressure transducer: المان نیمه‌رسانا (سنسور مقاومت/استرین‌گیج یا خازنی) که خروجی آن ولتاژ/جریان (مثلاً 0–5V یا 4–20mA) است.

• Pressure switch: کلید مکانیکی/الکترومکانیکی که در نقاط تریگر مشخص (مثلاً 4 بار، 6 بار) وصل/قطع می‌کند.
  ۳. الکترونیک داخلی: تقویت‌کننده، مبدل ADC، و مدار کالیبراسیون/جبران دما (در نمونه‌های دقیق).
  ۴. کانکتور الکتریکی و حفاظ (معمولاً IP6K7/IP6K9K در نمونه‌های با کیفیت برای مقاومت در برابر آب و گردوغبار). 
  ۵. سیم‌کشی تا یونیت: خط CAN/Analog/Switched برای ارسال داده به ECU/ABS/EBS یا نمایشگر کابین.

سیستم‌های جانبی مرتبط

• کمپرسور هوا و کلاچ کمپرسور (compressor/clutch) — روشن/خاموش شدن براساس فشار مخزن.

• درایر/فیلتر آبگیر (air dryer) برای حذف رطوبت و جلوگیری از یخ‌زدگی/خوردگی.

• شیرهای قطع یک‌طرفه و ایزوله (check valves) و فشارشکن‌ها.

• یونیت ABS/EBS یا BCM که دادهٔ سنسور را دریافت و تصمیم (هشدار، قطع کمپرسور، فعال‌سازی رله‌ها) می‌گیرد.

• (اختیاری) CTIS یا TPMS برای مدیریت فشار تایر که از مخزن هوا تغذیه می‌شود.

مزایا (وقتی سنسور مناسب نصب/کالیبره شده باشد)

• هشدار به‌موقع برای پایین آمدن فشار ترمز → افزایش ایمنی.

• کاهش استهلاک (کمپرسور و خشک‌کن) با مدیریت هوشمند راه‌اندازی کمپرسور.

• در صورت اتصال به CTIS/TPMS، بهبود مصرف سوخت و ایمنی تایرها.

• دادهٔ دقیق برای مانیتورینگ و نگهداری پیش‌بینانه (fleet management). 

معایب و محدودیت‌ها

• هزینهٔ اولیه (سنسور با کیفیت، کابل‌کشی و یونیت) و نیاز به کالیبراسیون صحیح.

• حساسیت به آلودگی/رطوبت اگر درایر یا فیلتر مناسب نباشد — باعث خرابی یا اِعمال خطای خوانش می‌شود.

• در بعضی طراحی‌ها خطای الکترونیکی یا قطع کانکتور می‌تواند منجر به هشدار غلط یا از کار افتادن سیستم‌های کمکی شود.

• نمونه‌های ارزان بازار ممکن است دقت، خطیّت و مقاومت محیطی (IP) لازم را نداشته باشند. 

نگهداری و بازدید دوره‌ای (پیشنهاد فنی)

• بازرسی ظاهری: ماهیانه — بررسی خوردگی روی بدنه، نشتی هوا از ناحیه نصب، محکم بودن اتصال رزوه/فلنج و سلامت کانکتور.

• بررسی عملکرد: هر 3–6 ماه یا در سرویس دوره‌ای — خواندن فشار با گیج مرجع و مقایسه با مقدار سنسور (برای سنسورهای آنالوگ/ولتاژی).

• تعویض فیلتر و درایر: طبق دفترچهٔ سازندهٔ کشنده یا حداقل سالی یک‌بار (محیط‌های مرطوب یا نمکی زودتر).

• کالیبراسیون: در صورت مشاهده خطای مستمر یا پس از تعویض یونیت/کابل، کالیبره کنید (سنسورهای صنعتی معمولاً قابل کالیبره شدن هستند یا باید با قطعهٔ جدید جایگزین شوند).

• محافظت الکتریکی: از مسیر سیم‌کشی محافظ (بروتکشن، بست‌گذاری) استفاده شود تا لرزش و کشیدگی به کانکتورها آسیب نزند.

عیب‌یابی (گام‌ به‌ گام)

1. علائم اولیه را ثبت کنید: چراغ هشدار در کابین، روشن شدن چراغ ABS/EBS، کمپرسور دائم کار می‌کند، نشتی هوا (شنیدن صدای سوت)، یا افت فشار سریع مخزن.

2. بررسی بصری: نشت اطراف رزوه، شل بودن کانکتور، سیم‌قطع، خوردگی یا آلودگی روی پورت.

3. اندازه‌گیری الکتریکی: با مولتی‌متر مقدار ولتاژ/مقاومت خط را چک کنید (مطابق نقشهٔ Wiring کشنده). اگر سنسور 0–5V است، در حالتی که فشار مرجع وجود دارد، ولتاژ باید در رنج متناظر قرار گیرد.

4. تست فشار مرجع: با گیج فشار دستی مقدار در مخزن را بخوانید؛ اگر گیج نشان می‌دهد فشار درست است اما ECU عدد دیگری می‌گیرد → احتمالا سنسور یا سیم‌کشی ایراد دارد.

5. جایگزینی موقت: اگر امکان هست، سنسور را با یک سنسور تست یا سالم تعویض کنید تا خطای نرم‌افزاری/یونیت مشخص شود.

6. خوانش خطاهای ECU: از دستگاه دیاگ (که از پروتکل یونیت کشنده پشتیبانی کند) برای خواندن کدهای خطا استفاده کنید — خطاهای سنسور فشار/قطع ارتباط معمولاً کد مشخصی دارند.

7. بررسی سیستم خشک‌کن و شیرها: تجمع آب/آلاینده‌ها می‌تواند باعث گیرپاژ شیرها و تغییر فشار واقعی شود؛ پس آن‌ها را هم بررسی کنید. 

علائم خرابی سنسور (مشهود و قابل مشاهده)

• نمایش اشتباه فشار (نوسانات نامنظم روی نمایشگر).

• هشدارهای مکرر ABS/EBS یا نور مثلث اخطار در پنل.

• کمپرسور دائمًا روشن یا بالعکس کمپرسور روشن نمی‌شود با اینکه فشار پایین است.

• افت یا افزایش ناگهانی فشار مخزن بدون نشتی خارجی واضح.

• رطوبت/آب یا یخ‌زدگی در خطوط هوا که نشان‌دهندهٔ خرابی درایر و خطر برای سنسور است.

• خطاهای دیاگ مرتبط با مدار سنسور (قطع/کوتاه/خارج از محدوده). 

راهکارهای سریع (عملی) هنگام مواجهه با خرابی

• اگر هشدار فشار آمد: تا زمانی که مشکل رفع نشده از سرعت و بارگیری سنگین بپرهیزید؛ مسیر امن برای توقف و رفع نواقص انتخاب کنید.

• در صورت نشت هوا یا افت فشار سریع: خودرو را متوقف کرده، سیستم ترمز دستی را طبق دستورالعمل سازنده فعال و از ادامهٔ حرکت خودداری کنید.

• استفاده از دیاگ برای پاک‌سازی موقتی خطا (فقط پس از برطرف کردن علت) — پاک‌سازی تنها خطا بدون رفع علت فایده‌ای ندارد.

نتیجه‌گیری و توصیهٔ نهایی برای کشنده دیما HT-490

• کشندهٔ دیما HT-490 (مدل‌هایی که با آپشن‌های الکترونیکی عرضه می‌شوند) می‌تواند از سنسورهای فشار/تانکِ باد برای مدیریت ایمنی ترمز و سیستم‌های جانبی بهره ببرد؛ نصب سنسور با کیفیت (برندهایی مانند WABCO/Sensata یا قطعات OE معتبر) دقت، پایداری و مقاومت محیطی لازم را تأمین می‌کند. 

• برای ناوگان‌ها: به‌کارگیری سنسورهای دارای خروجی دیجیتال/کان (در صورت پشتیبانی یونیت) و ثبت لاگ فشار پیشنهاد می‌شود تا نگهداری پیشگیرانه (Predictive Maintenance) ممکن شود.

• حتماً در سرویس دوره‌ای، درایر و فیلترها را بازدید و تعویض کنید چون رطوبت و آلودگی شایع‌ترین علت خرابی سنسورهاست.